NAĞME i. (Ar. nağme) Kulağa hoş gelen âhenkli ses, ezgi: Akşam üstü kırlarda keklik sesi işitmemiş olanlar, bu saate ve bu tabiata yakışan en hoş nağmeyi duymamışlar demektir (Refik Halit Karay). Birtakım hoyratlar, mayalar bütün Bingöl havâlisinin malıdır. Bingöl çobanlarının koyun otlatırken çaldıkları kaval nağmelerinden izler taşır (Ahmet Hamdi Tanpınar). Cıvıl cıvıl söylediğin türkünün / […]DEVAMI

ZAFER i. (Ar. zafer) Savaşta kazanılan gālibiyet: Gökte top sesleri bir bir nereden geliyor / Mutlakā her biri bir başka zaferden geliyor (Yahya Kemal Beyatlı). Kılıç Arslan’ın ve Melik Dânimend’in müşterek zaferi olan bu muhârebeden sonra Bizans kartalı bir daha Anadolu’da uçamaz. (Ahmet Hamdi Tanpınar). Gözlerimi kapar, bulutlar içinde kanatlanmış zafer arabasında çelik yüzlü bir […]DEVAMI

PEYAM i. (Fars. peyām) Haber [Nazımda peyem şeklinde de kullanılır]: Peyâm-ı zülf ü haddiyle sabâ vardıkça gülzâra / Olup sünbül perîşan lâle vü gül dâğ-dâr oldu (Fıtnat Hanım). Olmaz mı kemikler etse feryâd / Yok mu bana bir peyâmın ey bâd (Abdülhak Hamit). Yerin altından çekip aldığı gizli peyam ile yeryüzüne hükmeder olmuş bir masal […]DEVAMI

MELİKE – MELİKE i. (Ar. melik – melîk “hükümdâr”ın müennes şekilleri melike – melîke) Kadın hükümdar veya hükümdar karısı, kraliçe: “Melike-i Çin: Çin melikesi.” Ey muattar melîke-i elvan / Ey müzehher ferişte-i nükhet (Fâik Âlî Bey’den). Olmadı bir melîkeye bende (Cenap Şahâbeddin).DEVAMI

SÎMİN sıf. (Fars. sïm “gümüş” ve -ïn ekiyle sïm-ïn) Gümüşten yapılmış, gümüş: “Piyâle-i simîn: Gümüş kadeh. ” Ey afitâb-ı tâb-ı der-i maşrık-ı kemâl / Sîmin rikâb-ı eşheb-i kadrin senin hilâl (Fıtnat Hanım). Gümüşü andıran, gümüş gibi: Ârzû-yı gerden-i sîmîn ü hâl-i anberin / Hâtırımdan bir nefes çıkmaz hayâl-i ham iken (Fıtnat Hanım). Eşk-i sîmîni dökerdi […]DEVAMI

FAZÎLET i. (Ar. fażīlet) Dürüstlük, iffet, nâmus, merhamet, alçak gönüllülük, yiğitlik, sadâkat, adâlet, kerem ve ihsan gibi ahlâkî meziyetlerin hepsine birden verilen isim, erdem: Ol zamanda fazîleti ve geniş bilgisi ile meşhur A’reç Mustafa Efendi, kadılıktan ayrılıp ders vermek yoluna heves etmekle ders vermeğe başlamış idi (Kâtip Çelebi’den Seç.). Onu sevmek için cinsî câzibe hâricindeki […]DEVAMI

Yazan: Cenap Şahâbeddin Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş, Eşini gaib eyleyen bir kuş gibi kar Gibi kar Geçen eyyâm-ı nevbaharı arar… Ey kulûbün sürûd-i şeydâsu, Ey kebûterlerin neşideleri, O baharın bu işte ferdâsı Kapladı bir derin sükûta yeri Karlar Ki hamûşâne dem-be-dem ağlar. Ey uçarken düşüp ölen kelebek Bir beyaz rîşe-i cenâh-ı melek Gibi […]DEVAMI